Laekense Herder Enquete Uitlslag

Intervarieteitskruising anno 2013 bij de Belgische Herder in Nederland?

Verslag enquete onder Laekense Herder Fokkers.

In 2013 liep de afspraak af tussen NVBH en de Raad van Beheer om geen intervarieteitskruisingen toe te staan in Nederland. Betekent dat er dus vragen gesteld werden door fokkers en er geëvalueerd werd in 2013.

Beide rasverenigingen NVBH en BHCN hebben dat serieus genomen. De tendens, nu kort door de bocht, is dat om een variëteit echt te verbeteren geen noodzaak is intervariëteit in Nederland toe te passen. In landen om ons heen gebeurt het al regelmatig dat er Groenendaeler-Tervuerense worden geboren. Ook wordt Mechelaar gebruikt voor de Laekense in landen om ons heen. In Nederland zelf mag nu niet gefokt worden met intervariëteiten van de Belgische Herder. De enige variëteit die echt baat lijkt te hebben bij intervariëteit is de Laekense, omdat deze populatie erg klein is.

Willen Nederlandse fokkers dat echter toepassen, dan moet er een plan komen van de rasverenigingen. Daartoe is er o.a. een overleg geweest afgelopen november tussen beide rasverenigingen. Ondertussen had de BHCN bij fokkers van Laekense Herders in Nederland vragen gesteld over hoe deze fokkers nu denken over mogelijke intervarieteitskruisingen voor de Laekense.

Er werden Nederlandse fokkers, wel of niet lid van de BHCN of NVBH, benaderd die afgelopen 10 jaar, vanaf 2003, in Nederland een of meer nestjes hebben gefokt. Zo zijn er 16 fokkers benaderd via de mail. Eén fokker heeft telefonisch gereageerd, 12 via de mail en 3 hebben helemaal niet gereageerd. 11 Fokkers zijn akkoord met delen van de informatie.

Resumerend komt het er op neer, dat de fokkers die hebben gereageerd op de vragen, aangeven, dat er anno 2013 geen directe zorgen zijn over de Laekense, dat er al Mechelaarbloed in stambomen van een aantal Laekense zitten, dat er vanuit het buitenland een Laekense-Mechelaar gebruikt kan worden indien gewenst. Maar men ziet wel dat de Laekense in (nabije) toekomst hulp nodig heeft, en dan wordt met name gedacht aan de Mechelaar. Maar ook de Hollandse Ruwhaar is genoemd (wat veel ingewikkelder is om te mogen gebruiken). Een meerderheid van de fokkers die hebben gereageerd geeft aan dat de Laekense baat heeft bij een kruising met de Mechelaar.

Er werd echter ook aangegeven, dat de rasverenigingen en de Raad van Beheer een goed plan moeten hebben en de fokkers moeten ondersteunen die een volgende stap willen maken, ook financieel, omdat het plan ten behoeve is van de verbetering van de populatie. De fokker neemt het risico, maar hoeft niet alles alleen te dragen. Er zijn nu fokkers die wel open staan voor intervarieteitskruising zelf toe te passen. Maar zoals gezegd, wel volgens criteria, en goed begeleid en gefaciliteerd. De meeste fokkers realiseren zich de consequenties, maar zoals gezegd, begeleiding en faciliteren is essentieel.

Het stuk van Pauline Koning-Stern-Hanf is helpend om tot beleid te komen. Maar duidelijk is wel, dat wil het echt verbetering gaan geven voor de populatie, dat er een goed plan met uitgeselecteerde ouderdieren moet komen.

Suggestie nu is de komende 5 jaar Mechelaar reuen te volgen en hun nakomelingen ook. Deze reuen moeten gezond zijn (er kunnen specifieke eisen gesteld worden), ruimschoots voldoen aan de rasstandaard. Als over b.v. 5 jaar een beleidsplan klaar ligt vanuit de rasverenigingen en de Raad van Beheer, is het prachtig dat er dan ook al een aantal geschikte reuen ‘klaar’ staat voor dekkingen met geselecteerde Laekense teven (plan Pauline Koning-Stern-Hanf).

Een andere suggestie is om de huidige Laekense-Mechelaars te inventariseren. En dan niet alleen de honden die gezien worden op shows, maar het hele nest. Zo’n F1 geeft heel informatie over de ouderdieren! Daartoe moeten fokkers in binnen- en buitenland benaderd worden. Honden hoeven in eerste instantie niet allemaal gezien te worden, nee een weergave van een nest door foto’s van de honden in stand en kopstudie is vooreerst voldoende. Daarnaast natuurlijk weergave van gezondheid, gedrag, etc. (plan Willemine van Deijl).

Beide plannen zijn voorgelegd aan Groep Behoud Laekense Herder:

Groep Behoud Laekense Herder (de kennels Shepherds Dogmate, Vår Letsager en Tjamme’s End) vindt dat beide plannen kunnen werken, ze kunnen samen op gaan. Een suggestie vanuit deze groep is, om als intervariëteit wordt toegepast een nest op de leeftijd van 7 weken te laten beoordelen door raskeurmeesters op uiterlijk, en pups een Laekense c.q. Mechelse stamboom te laten meegeven onder voorwaarde dat dezelfde honden nog een keer aangekeurd moeten worden op een leeftijd van b.v. 18 maanden. Dan op die leeftijd een definitieve stamboom meegeven. Groep Behoud Laekense Herder ziet de noodzaak Mechelaars te kunnen inzetten voor de populatie Laekense. Geeft echter aan, dat essentieel is een goed plan van de rasverenigingen en de Raad van Beheer en goede facilitering voor de betreffende fokker. Want het is niet (alleen) het individuele belang van de fokker, het is het universele belang van de populatie. Groep Behoud Laekense Herder geeft ook aan, dat nu in België wel eens Laekense geboren worden uit Mechelaar ouders, die een op stamboom een Laekense zijn. Mogelijk zijn er ook in Nederland af en toe Mechelse pups met relatief meer ruwhaar, die een Laekense stamboom kunnen krijgen? De moeite van het uitzoeken waard!

Verder geeft de Groep Behoud Laekense Herder aan, dat als individuele fokkers nu intervariëteit willen toepassen, dus nog er een goed uitgewerkt plan op tafel ligt, de betreffende fokker in ieder geval met een plan moet komen waar deze fokker op termijn naar toe wil, enkele generaties vooruit.

Bij de Raad van Beheer is een overzicht van de nesten in Nederland geboren Laekense. Van 1997 tot en met 2012 is een groei te zien van aantal nesten en pups per nest. Op zich een goed teken. Het inteeltpercentage is wat afgenomen, vooral om dat in verleden reuen veel vaker dekten en nu alleen nog incidenteel meer dekkingen doen dan 5 x. Ook wordt de laatste jaren vaker een reu uit het buitenland gebruikt, die echter nog altijd verwant is.

Kortom, een plan tot intervarieteitskruising tussen Laekense en Mechelaar wordt verwelkomd door de huidige rasverenigingen en de meeste fokkers van dit moment (2013).

Petra Colijn